*ဆရာေတာ္ဦးေဇာတိက၏ မွတ္သားဖြယ္ရာ ေဒါသနည္းေအာင္ေနနည္း*

လူတိုင္းစိတ္ပင္ပန္းရတာ သက္သာေအာင္ အေကာင္းဆံုး လုပ္နည္းက
တတ္ႏိုင္သေလာက္ၾကိဳတင္ကာကြယ္တဲ့ နည္းပါပဲ။

• သြားစရာရွိရင္ လိုက္မယ့္သူေတြကို ၾကိဳၾကိဳတင္တင္ ေျပာထားပါ၊ ကပ္ျပီးမွ ေျပာရင္ ျပင္ဆင္ခ်ိန္ မေလာက္လို႕ ေစာင့္ေနတဲ့အခါမွာ စိတ္တို တတ္တယ္။
• သံုးေနက်ပစၥည္းကို ၾကိဳၾကိဳတင္တင္၀ယ္ထားပါ၊
သံုးခ်င္တဲ့အခ်ိန္က်မွ ကုန္ေနလို႕  စိတ္တိုတာမျဖစ္ ေအာင္ေနာ္။

• ကတိအေကၽြးေတြဟာ စိတ္ကို ပင္ပန္းေစတယ္၊
ဒါေၾကာင့္ ကတိကို  လြယ္လြယ္နဲ႕မေပးပါနဲ႔။
ကတိေပးျပီးမွမတည္ႏိုင္တဲ့အခါစိတ္္ ဆင္းရဲ ရတယ္၊စိတ္တိုရတယ္၊ကတိမတည္တဲ့သူလို႔အေျပာခံရတဲ့အခါ ရွက္တယ္၊ ေဒါသၿဖစ္တယ္။

• မတတ္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ျမင့္လြန္းေနတာမ်ိဳးကို မမွန္းပါနဲ႕။ ကိုယ့္ရည္မွန္းခ်က္ဟာ ကိုယ့္အေျခအေနနဲ႔ ကိုက္ညီဖို႕လိုတယ္။ ကိုယ့္ ရည္မွန္းခ်က္ကို နဲနဲခ်င္း ေျဖးေျဖးျမွင့္ပါ ။

• ကိုယ့္အတြက္ အေရးၾကီးတဲ့ ကိစၥကိုလုပ္ဖို႕ အခ်ိန္လံုေလာက္ ေအာင္စီစဥ္ထားပါ။
အေရးမၾကီးတာေတြကို အရင္လုပ္ၿပီး ပင္ပန္းသြားတဲ့ အခါက်မွ အေရးၾကီးတာကိုလုပ္ရင္ ပိုၿပီးစိတ္ပင္ပန္း တယ္။ဒါေၾကာင့္ အေရးၾကီးတာကို အရင္လုပ္ပါ။  အေရးၾကီးတာကို အရင္လုပ္ၿပီးရင္ စိတ္ေပါ့ပါးသြားလို႕ သိပ္အေရးမၾကီးတာကိုလုပ္ဖို႕ အားတက္လာမယ္ ။


• စနစ္တက်လုပ္တတ္တဲ့အက်င့္ကို ေလ့က်င့္ထားပါ။
 စနစ္ရွိရင္ အခ်ိန္ကုန္သက္သာတယ္္၊ အမွားနည္းတယ္၊ စိတ္ပင္ပန္း လူပင္ပန္းရတာလဲ နည္းတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ စိတ္တိုရတာ ေဒါသ ၿဖစ္ရတာပါ နဲသြားတယ္။

ပံုမွန္အခ်ိန္ဇယားနဲ႔ လုပ္လို႔ျဖစ္တာမ်ိဳးကို သူ႕အခ်ိန္က် ရင္လုပ္ျဖစ္ေအာင္  ့္လုပ္ထားတာေကာင္းတယ္။ အခုလုပ္ ရမလား၊ ေနာက္မွလုပ္ရမလားလို႔ ေတြးမေနရေတာ့ဘူး။ အဲဒါကိုက အခ်ိန္ကုန္သက္သာသလို စိတ္ပင္ပန္းတာလဲ သက္သာပါတယ္။


• ကိုေနရတဲ့ေနရာ၊ ကိုယ္အလုပ္ လုပ္တဲ့ေနရာကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ သန္႔ရွင္းသပ္ရပ္ေအာင္ လွပေအာင္ၿပဳျပင္ပါ။ရႈပ္ေထြး၊ ညစ္ပတ္၊ နံေစာ္ ေနတဲ့ေနရာမ်ိဳးမွာ အလုပ္လုပ္ရရင္ စိတ္ၾကည္လင္မွာ မဟုတ္ဘူး။


• စိတ္ၾကည္လင္ေစမႈကို ဖ်က္စီးတတ္တဲ့ အရာမ်ိဳးေတြကို ကိုယ္ျမင္ႏိုင္  တဲ့ေနရာမွာမရွိပါေစနဲ႔။ နံရံေပၚမွာ၊ စာအုပ္စင္ေပၚမွာ၊ အလုပ္စားပြဲ ေပၚမွာ               စိတ္ကိုအေႏွာက္အယွက္ေပးႏိုင္တဲ့အရာေတြကို မရွိပါေစနဲ႕။

စိတ္တိုစရာကိစၥ၊ စိတ္ညစ္စရာကိစၥ၊ အေဟာင္းကိုအသစ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္မဲ့ ပစၥည္းမ်ိဳးကိုျမင္ႏိုင္တဲ့ေနရာမွာ မထားတာေကာင္းတယ္။
ၾကည့္လိုက္တာနဲ႔   စိတ္ကိုၾကည္လင္ေအးခ်မ္းသြား  ေစႏိ

ုင္တဲ့ ရႈခင္း 

ဓါတ္ပံုမ်ိဳးကို ျမင္သာတဲ့ေနရာမွာထားပါ။

ေရခဲေတာင္ ဓါတ္ပံုမ်ိဳး၊ ေရကန္ၾကီးၾကီး ဓါတ္ပံုမ်ိဳးကို ၾကည့္ၿပီး အဲဒိေနရာမ်ိဳးမွာ ကိုယ္ေရာက္ ေနတယ္လို႕ မွန္းၾကည့္ပါ။ကိုျမင္သမွ်  ၾကားသမွ်အရာေတြဟာ ကိုယ့္စိတ္ကို လႊမ္းမိုးတယ္။

ဒါေၾကာင့္ မျမင္ရရင္ေကာင္းတဲ့ အရာေတြကို ေ၀းေ၀း ပို႕ထားပါ၊
ေ၀းေလေကာင္းေလပဲ။ ပစၥည္းေတြက ကိုယ့္စိတ္ကို ေခ်ာက္ခ်ားေစႏိုင္တယ္။ ဘာပစၥည္းမွမရွိရင္ ဘာအေႏွာက္အယွက္မွ မရွိဘူး။ အနံ႔အသက္ဆိုးေတြ၊ မီးခိုးေတြ၊ ဆူညံသံေတြ မရွိေအာင္ လုပ္ႏိုင္ရင္ေကာင္းတယ္။

မရွိေအာင္မတတ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ နဲႏိုင္သမွ် နဲေအာင္ လုပ္ပါ။

• ကိုယ္ကေအာင္ျမင္ေလေလ ကိုယ့္ကိုေတြ႕ခ်င္တဲ့သူ၊ ကိုယ့္ဆီက  အကူအညီေတာင္းခ်င္သူေတြ မ်ားလာေလျဖစ္တတ္တာ သဘာ၀ပဲ။

တစ္ခါတစ္ေလ ကိုယ္မအားတုန္းအလုပ္မ်ားေနတုန္း သူတို႕ကေတြ႕ခ်င္ အကူအညီေတာင္းခ်င္ေနလို႕ မရမက လုပ္လာရင္လည္း စိတ္အေႏွာက္ အယွက္ျဖစ္ရတယ္။

• စိတ္ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းေနခ်င္ရင္ သူမ်ားအေၾကာင္းကို တတ္ႏိုင္ သေလာက္  မေျပာပဲေနတာေကာင္းတယ္။ အထူးသျဖင့္ သူမ်ား မေကာင္းေၾကာင္းကို မေျပာပဲေနတာေကာင္းတယ္။
ပုဂၢိဳလ္ေရး ပုတ္ခတ္ၿပီး ေျပာတာမ်ိဳးကို အထူးေရွာင္သင့္တယ္။
ကိုယ္ကသူမ်ား မေကာင္းေၾကာင္းကိုေျပာရင္ ကိုယ့္မေကာင္းေၾကာင္း ကိုလည္း သူမ်ားက ေျပာမွာေသခ်ာတယ္။အဲဒါနဲ႕ပဲ ကိုယ့္စိတ္ၾကည္လင္မႈ ပ်က္ရတယ္။

ကိုယ့္အေၾကာင္းကိုသူမ်ားကမေကာင္းေျပာရင္ေတာင္မွ  သူေျပာတာမဟုတ္ေၾကာင္းကိုပဲ ေအးေအး ေဆးေဆး ေျပာၿပီး သူ႕မေကာင္း ေၾကာင္းကိုေတာ့ ဟုတ္ေနရင္ေတာင္မွ မေျပာပဲထား လိုက္တာက ပိုေကာင္းတယ္။
ကိုယ္ကသေဘာထားၾကီးၾကီး ထားဖို႔လိုတယ္ ။


• စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ရတာ နဲခ်င္ရင္ မလိုအပ္ပဲနဲ႕ လူမ်ား မ်ားနဲ႕မေရာပါနဲ႕။ အလုပ္မ်ားတဲ့သူဟာ တစ္ေန႕ တစ္ေန႔လူေတြနဲ႕စကားေျပာရတာ နဲမွာမဟုတ္ဘူး။

အခက္အခဲရွိလို႔ေျပာ ခ်င္ရင္၊ တိုင္ပင္ခ်င္ရင္ တကယ္ေကာင္းတဲ့ အၾကံဥာဏ္မ်ိဳးေပးႏိုင္မဲ့သူကိုပဲေျပာပါ။ မဆိုင္တဲ့သူေတြကိုမေျပာပါနဲ႔။
စိတ္ပ်က္ စရာကို ေျပာတတ္တဲ့သူေတြကို ဘယ္ေတာ့မွ မေျပာပါနဲ႔။

စိတ္ပ်က္စရာကိုေျပာတတ္တဲ့သူကိုေ

ျပာရင္ ကိုယ္ပါစိတ္ဓါတ္က်မယ္။
စိုးရိမ္စိတ္ေတြမ်ားလာမယ္။ စိတ္ပင္ပန္းမယ္။
ကိုယ္လုပ္မဲ့ အလုပ္မ်ိဳးကို လုပ္ေနတဲ့သူ၊ အေတြ႕အၾကံဳမ်ားတဲ့သူမွသာ ကိုယ့္အခက္အခဲကိုနာလည္မယ္။
ဒါေၾကာင့္ဘယ္သူနဲ႕ တိုင္ပင္တယ္ ဆိုတာကို ေသေသခ်ာခ်ာစဥ္းစားပါ။

 

• ေအးေအးေဆးေဆး ေျပာတတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ပါ။
ေအးေအး ေဆးေဆးလုပ္တတ္ေအာင္ေလ့က်င့္ပါ။
အလ်င္လိုတဲ့အက်င့္ဟာ စိတ္ပင္ပန္းေစတယ္။
အလ်င္လိုေနရင္ စိတ္မရွည္ဘူး။

အလ်င္လိုေန တဲ့သူဟာ စိတ္တိုဖို႕ပိုမ်ားတယ္။ မွားလို႕ျပန္လုပ္ရရင္ အခ်ိန္ပိုကုန္တယ္။
ဒါေၾကာင့္ ``အရင္လိုရင္ အရေႏွးတယ္´´ လို႕ေျပာတာ။ စိတ္ရွည္ရွည္နဲ႕ ေသေသခ်ာခ်ာ တိတိက်က် လုပ္တတ္တဲ့အေလ့အက်င့္ဟာ ေရရွည္မွာ စိတ္ေအးခ်မ္းမႈကိုေပး တယ္ ။

• လတ္တေလာအဆင္ေျပေအာင္လြယ္လြယ္နဲ႕ကတိမေပးလိုက္ပါနဲ႔။
ကိုယ့္ကိုသေဘာက်ေအာင္ဘာေတြေပးမယ္၊ ဘာေတြလုပ္ေပးမယ္၊ ဘယ္လိုအခြင့္အေရးေတြေပးမယ္ဆိုတာမ်ိဳးကို မစားရ၀ခမန္း မေျပာပါနဲ႔။
ကိုယ္ကို အင္မတန္သေဘာေကာင္း တယ္လို႔ျမင္ေစခ်င္လို႔ ခ်က္ခ်င္း၀မ္းသာ သြားေအာင္မေျပာပါနဲ႔။ ေျပာတုန္းမွာ လြယ္လြယ္နဲ႔ ေျပာၿပီး တကယ္လုပ္တဲ့အခါ ကိုယ္မတတ္ႏိုင္ရင္ မူလက ကိုယ့္ေစတနာ မွန္ေပမယ့္လည္း ကိုယ့္ေစတနာကို တဖက္ကယံုမွာ မဟုတ္ဘူး။

 အေျပာနဲ႕ အလုပ္မညီတာေတြမ်ားလာတဲ့အခါ ကိုယ့္စကားကို ၾကာေတာ့ ဘယ္သူမွယံုေတာ့မွာမဟုတ္ေတာ့ဘူး။
တကယ္ေပးႏိုင္မွ၊ တကယ္လုပ္ေပးႏိုင္မွပဲ ေျပာပါ။
ေပးႏိုင္ တာထက္နည္းနည္းေလွ်ာ့ ေျပာတာ ေကာင္းတယ္။


• အေရးမၾကီးတဲ့ ကိစၥေတြနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ညင္းတာခံုတာကို မလုပ္ပါနဲ႔။
ဘာမွမဟုတ္တာကို ညင္းခံုၾကရင္း ရန္ျဖစ္ရတာ စိတ္ဆင္းရဲရတာေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားပါတယ္။ဒါေၾကာင့္အေရးၾကီးတဲ့ အလုပ္ေတြကို လုပ္ေနတဲ့သူဟာ အေရးမၾကီးတာေတြကို ကိုသိတိုင္းလည္း မေျပာသင့္ဘူး။ ေမးတိုင္းလည္းမေျဖသင့္ဘူး။


• အေရးမၾကီးတဲ့ကိစၥမွာ သူမ်ားမွားေနလည္း သူ႕အမွားကို သူသိလာေအာင္
ေစာင့္သင့္တယ္။ ကိုယ္မွန္တိုင္ ၀င္ေျပာၿပီး အႏိုင္မယူသင့္ဘူး။
ႏိုင္လို႕ရတိုင္းႏိုင္ခ်င္တာဟာ မရင့္က်က္တဲ့ စိတ္ထားျဖစ္တယ္။
စိတ္ခ်မ္းသာခ်င္ရင္ ရင့္က်က္တဲ့စိတ္ထား၊ သေဘာထားၾကီးတဲ့ စိတ္ထားမ်ိဳးကိုေမြးယူရမယ္။


• ဘယ္အလုပ္မ်ိဳးျဖစ္ျဖစ္ အဆင္မေျပမႈရွိပါတယ္၊ အခက္အခဲရွိပါတယ္။
ဆရာ၀န္အလုပ္ခက္သလို၊ ေက်ာင္းဆရာအလုပ္လည္းခက္ပါတယ္။ ေစ်းေရာင္းတဲ့အလုပ္ခက္သလို

ကားေမာင္းတဲ့အလုပ္လည္း ခက္ပါ တယ္။ ကားေမာင္းတဲ့အလုပ္က စိတ္ရွည္ဖို႕ေတာ္ေတာ္လိုပါတယ္။ ဆရာ၀န္ အလုပ္လည္းစိတ္ရွည္ဖို႔လိုပါတယ္။ လူနာရဲ႕ အသက္ကိုလုေနရတဲ့အခါမ်ိဳးမွာ ေသမင္းနဲ႕ရင္ဆိုင္တိုက္ပြဲလို      ျဖစ္ေနတဲ့အခါမွာေတာ္ေတာ္ပင္ပန္း ပါတယ္။ လူနာက အားကိုး တၾကီးနဲ႔ၾကည့္တဲ့ မ်က္လံုရဲ႕အဓိပၸါယ္ဟာဆရာ၀န္ေတြရဲ႕ စိတ္မွာ ျပင္းထန္တဲ့ ကရုဏာကို ျဖစ္ေစတယ္။ ေက်ာင္းဆရာ၊ဆရာမေတြကလည္း စိတ္ရွည္ဖို႔လိုပါတယ္။ စာေမးပြဲက်တဲ့ေက်ာင္းသားရဲ႕ စိတ္မွာကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈမရွိေတာ့သလို ျဖစ္သြားတာဟာ ေတာ္ေတာ္ နားစရာေကာင္းပါတယ္။ ကိုယ့္တပည့္ေလးေအာင္ပါ့မလားဆိုၿပီး ဆရာေတြ ဆရာမေတြ ေသာကျဖစ္ရတယ္။ မိဘေတြ ဆင္းဆင္းရဲရဲနဲ႕ သားသမီးကို ပညာတတ္ေစခ်င္လို႕ ေက်ာင္းထားတယ္။ စားေမးပြဲက်ရင္ ဆက္ထားဖို႕မလြယ္ေတာ့ဘူး။

• လူမ်ားမ်ားနဲ႕ ဆက္ဆံရတဲ့အလုပ္ေတြက ဆက္ဆံေရးအခက္အခဲ အၿမဲရွိပါတယ္။ လူတိုင္းကိုစိတ္ေက်နပ္ေအာင္ဘယ္သူမွ လုပ္မေပး ႏိုင္ဘူး။ မေက်နပ္တဲ့သူက အျပစ္တင္မယ္၊ မေကာင္းေျပာမယ္။ အဲဒီအခါ စိတ္တိုမယ္၊ ေဒါသျဖစ္မယ္၊ စိတ္ဓါတ္က်မယ္။ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္အလုပ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျဖစ္ႏိုင္တဲ့အခက္အခဲေတြကို ၾကိဳတင္ၿပီး
ေတြးထားၿပီးေတာ့ ဒီအခက္အခဲမ်ိဳးကေတာ့ ေတြ႕ရမွာေသခ်ာတယ္၊ ဒီလိုအေျပာမ်ိဳးေတာ့ခံရမွာေသခ်ာတယ္၊ ဒါေၾကာင့္အခက္အခဲနဲ႔ေတြ႕ရတဲ့အခါ၊ ။စိတ္ရွည္ရွည္ထားမယ္လို႔မၾကာခဏ ႏွလံုးသြင္းပါ။


လူေတြေပၚမွာ တတ္ႏိုင္သေလာက္ စိတ္ရွည္ရွည္ထားပါ။ သူတို႔ကိုနားလည္ဖို႔ၾကိဳးစားပါ။
ေဒါသအေလ်ာက္ နာသြားေအာင္ မေျပာပါနဲ႔၊ ကိုယ့္ေစတနာက မွားေနရင္ ကိုယ့္ေစတနာကကိုယ့္ကိုအက်ိဳးေပးမွာပါပဲ။ ျပႆနာ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားဟာ ဆက္ဆံေရးအဆင္မေျပလို႔ျဖစ္ရတာပါ။ တစ္ေယာက္ ေျပာခ်င္တာကို တစ္ေယာက္ဆံုးေအာင္ နားမေထာင္ရင္ တစ္ေယာက္ကို တစ္ေယာက္ နားလည္မွာမဟုတ္ဘူး။

တစ္ေယာက္ စကားကို တစ္ေယာက္ ဓိပၸါယ္္မွန္ေအာင္ မေကာက္ႏိုင္ရင္ အထင္လြဲတာေတြ ျဖစ္လာမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆက္ဆံေရး အဆင္ေျပခ်င္ရင္တဖက္သား ေျပာခ်င္ေနတာကို ဂရုတစိုက္ နားေထာင္ပါ။ သူ႕စိတ္ထဲမွာ ေျပာခ်င္ေနတာ ကိုေျပာခြင့္ေပးပါ။ အထူးသျဖင့္ အေရးၾကီးတဲ့ ကိစၥေျပာမယ္ဆိုရင္ အထင္လြဲတာမျဖစ္ဖို႕ပိုၿပီး အေရးၾကီးတယ္။ သူေျပာခ်င္ေနတာကို ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေျပာႏိုင္ေအာင္ သူ႕ကိုေမးခြန္းေတြေမးၿပီး ရွင္းခိုင္းပါ။ သူ႕အခက္အခဲကို ကိုယ္က ကိုခ်င္စာပါတယ္ ဆိုတာကို သူသိ ေအာင္ ေျပာပါ။ တစ္ေယာက္ရဲ႕ အခက္အခဲကိုတစ္ေယာက္ ကူညီၿပီး ေနသြားရတာေက်နပ္စရာ သိပ္ေကာင္း ပါတယ္။ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ တစ္ကယ္ နားလည္မႈရသြားရင္စိတ္သက္သာ မႈရတယ္။ ကိုယ့္ဘ၀မွာ အေရးပါတဲ့သူရဲ႕ အထင္လြဲမႈကို ခံရတာ စိတ္ဆင္းရဲစရာသိပ္ေကာင္းတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တစ္ေယာက္နဲ႕တစ္ေယာက္ အထင္လြဲေနရင္ေလးေလးစားစား ေဆြးေႏြးပါ။

ေလာကီအတြက္ပါ အၾကိိဳးေပးတဲ႔ ဆံုးမၾသ၀ါဒပါ။ ၀ိပႆနာတရားေတြကို
အျမဲရႈပြားေနႏိုင္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးေပါ့။ ဆရာေတာ္ရဲ႕ ၾသ၀ါဒက ခ်က္ခ်င္းစိတ္ကိုျငိမ္းခ်မ္းေစႏိုင္ပါတယ္။ စိတ္ကေလးၾကည္လင္ေနတဲ႔အခါ ခႏၶာဉာဏ္ေရာက္တရားမ်ားကိုအားစိုက္နာၾကည့္လိုက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ ၀ိပႆနာ တရားအားထုတ္ၾကည့္ပါ။ အင္မတန္ကိုခ်မ္းသာသုခ ရေနတဲ႔အခ်ိန္ပါ။ ဓမၼမိတ္ေဆြမ်ားလည္း ဆရာေတာ္ ေျပာျပဆံုးမသည့္အတိုင္းလိုက္နာက်င့္သံုးႏိုင္ပါေစ။ ဘ၀မွာ စိတ္အခ်မ္းသာ ဆံုးေနႏိုင္ၾကပါေစ။